Isıtma ve Soğutma
Motor soğutma sistemi, otomobillerde belirli bir yöntemle çalışmaktadır. Bu sistemin görevi; motor parçalarının ve motor yağının aşırı ısınmasını önlemek, motoru en verimli ısıya en kısa zamanda yükseltmek ve motorun tam güç verecek şekilde çalışma sıcaklığında kalmasını sağlamaktır.
Isıtma ve Soğutma
Çalışma şartları ne olursa olsun soğutma sistemi, motoru en verimli ısıda çalıştırmalıdır. Motorun çalışması sırasında silindir cidarları, pistonlar ve silindir kapağı gibi parçalar da büyük miktarda ısıyı absorbe eder. Eğer motorun bu kısımları çok ısınırsa yağ filmi yanar ve yağ tabakası yağlama özelliğini kaybeder. Bu nedenle motor hasar görebilir. Olumsuz etkileri ortadan kaldırmak için motorun tamamen soğutulması da çözüm değildir. Çünkü motor çalışma sıcaklığına ulaşmadan istenilen gücü veremez. Yağ kirlenir, tortular oluşur ve yakıt sarfiyatı artar. Bundan dolayı motor çalışma sıcaklığına ulaşıncaya kadar soğutma sistemi devreye girmeyecek şekilde tasarlanmıştır. Dolayısı ile soğutma sistemi, motoru rejim (normal çalışma) sıcaklığında tutmalıdır.
Soğutma Sistemleri 2 çeşittir.
Hava ile soğutma sistemleri Sıvı ile soğutma sistemleri (otomobil motorları genellikle sıvı soğutmalıdır)
Isıtma ve Soğutma Sistemleri
Soğutucu akışkan olarak genellikle soğutma suyu (saf su ile antifiriz karışımı) kullanılır. Sıvı soğutmalı motor, motorun içerisinde meydana gelen ısı, motor soğutma suyu tarafından alınır ve radyatörde soğutulur. Soğutma suyu, su pompası vasıtasıyla devirdaim eder. Radyatör içerisindeki sıcak olan motor soğutma suyu, radyatör fanının dönmesiyle veya aracın ileri doğru gitmesiyle birlikte, doğal olarak içeri giren hava ile soğutulur.
Radyatör; motor soğutma suyunu depo eder. Soğutma suyundaki ısının, suyun radyatör üzerindeki hareketi esnasında havaya geçmesini sağlar.
Termostat; motorun soğutma sistemine yerleştirilen otomatik bir subaptır. Motor soğukken veya çalışma sıcaklığının altındayken su geçişini önleyerek radyatörü devreden çıkarır ve motorun çabuk bir şekilde uygun çalışma sıcaklığına ulaşmasını sağlar. Motordaki ısı çalışma sıcaklığının üzerine çıkınca, su geçişine müsaade ederek radyatörün devreye girmesini ve soğutma suyu sıcaklığının aynı derecede kalmasını sağlar.
Su Pompası; radyatördeki soğutma suyunu motordaki su kanallarına pompalayan elemandır.
Vantilatör; radyatör petekleri arasında kuvvetli bir hava akım meydana getirerek, ısınmış olan suyun soğumasını hızlandırır. Bazı araçlarda vantilatör, V kayışı ile krank kasnağına bağlıdır.
Müşir; ölçülen sıcaklık ya da basınç, belirlenen değere ulaştığında açık kontağını kapatan ya da kapalı kontağını açan bir butondur.
Tahrik (V ) Kayışı; krank kasnağından aldığı hareketi şarj dinamosu, devirdaim (su pompası) ve vantilatöre ileten kayıştır.
